فشار خون در بارداری

فشار خون در بارداری

قبل از اینکه به موضوع فشار خون در بارداری بپردازیم بهتر است توصیه کنیم اگر به فشار خون بالا مبتلا هستید قبل از اقدام به بارداری حتما فشار خون خود را کنترل کنید و به حد نرمال برسانید. متخصص با تجویز قرص های فشار خون ، فشار خونتان را در حد طبیعی باقی می گذارد تا به جنینتان آسیبی نرسد .

یکی از عوامل مهمی که می تواند تضمین کننده یک بارداری نرمال و سلامت مادر و جنین باشد فشار خون نرمال در این دوران است. زیرا فشار خون بالا وپره اکلامپسی از سه علت مهم مرگ مادران است دو علت دیگر خونریزی و عفونت هستند.

از سه ماه دوم بارداری حجم خون زن باردار افزایش می یابد و قلب برای پمپ کردن این حجم اضافه مجبور است بر فعالیتش بیفزاید و در نتیجه دمای بدن بالاتر میرود. وقتی فشار خون بالا دارید قلبتان سختر کار می کند تا خون را به همه نقاط بدن برساند که می تواند به ماهیچه قلب آسیب برساند .

مقدار خون لازم برای اکسیژن رسانی و مواد غذایی به جنین و دفع مواد اضافی بیشتر شده است . حال در دوران بارداری هورمون پروژسترون باعث شل شدن دیواره های رگ ها می شود پس مقداری فشار خون خانم باردار کاهش می یابد و احساس ضعف ایجاد می شود.ولی در هفته های آخر بارداری همه چیز به حال نرمال برمی گرددو فشار خون به سطح عادب برمی گردد. و در این زمان است که در صورت وجود عوامل خطر احتمال بروز فشار خون بارداری افزایش می یابد.

معمولا فشار خون با دو عدد نشان داده می شود عدد بالایی فشاری است که خون حین انقباض عضلات قلب دارد (فشار رسیتولیک) و عدد دوم فشار خون در حالت استراحت عضلات قلب (فشار دیاستولیک) .

فشار خون طبیعی بین هفت روی یازده یا هشت روی دوازده است و اگر خانم بارداری که فشارخونش معمولا نرمال بوده است در دو نوبت در فاصله چند روز 9/14 یا بیشتر باشد احتمال می دهیم که خانم به مسمومیت بارداری (پره اکلامپسی) مبتلا شده است. مخصوصا اگر همراه ورم ناگهانی و دفع پروتئین در ادرار باشد.

در نظر داشته باشید که فشار خون در اثر استرس هم می تواند بالاتر از حد معمول برود یا حتی فعالیت های شدید هم می توانند در افزایش فشار خون اثر داشته باشند.

و توجه داشته باشید که فشار خون هر کسی باید با سابقه فشار خون خودش سنجیده شود.

علل ایجاد کننده فشار خون بارداری 

با آنکه هنوز علت این مسئله کاملا مشخص نشده است ولی یکسری از عوامل خطر می توانند باعث افزایش ان مشکل شوند. مثل:

• بارداری اول
• دیابت
• سابقه فشار خون بالا
• بارداری چند قلویی
• سابقه فشار خون بالا در بارداری های قبلی یا در افراد درجه 1 مثل مادر و خواهر
• بیماری کلیوی مزمن
• کم تحرکی
• مصرف سیگار و الکل
• سن بالای دوران بارداری
• استفاده از فناوری های کمک باروری مثل (آی وی اف )

علائم و نشانه های فشار خون بالا (پره اکلامپسی)

فشار خون بالا (پره اکلامپسی) معمولا در فشار بالاتر از چهارده روی نه رخ نمی دهد . این حالت معمولا با سر درد و دیدن نقطه های درخشان همراه است.

و در آزمایش ادرار24 ساعته  نشانه هایی از وجود پروتئین و دفع آن توسط کلیه ها وجود دارد.

در دوران بارداری به دلیل افزایش حجم مایعات بدن پاها و مچ و کف دست ورم می کند ولی ورم ناگهانی و عمومی بدن مثل دست و پا و صورت و افزایش وزن ناگهانی مثلا 3 تا 4 کیلو گرم در طی یک هفته می تواند دلیلی بر پره اکلامپسی باشد.

از دیگر علایم می توان به درد شکمی ، سر درد، کاهش ادرار، سرگیجه و تهوع ،استفراغ شدید اشاره کرد.

راههای پیشگیری از فشار خون  چگونه است؟

• زیر نظر متخصص مهار کردن فشار اگر فشار خون بالایی دارید
• خوردن غذاهای سالم و مصرف ویتامین ایی و سی ، اسید فولیک و منیزیم و در رژیم های غذایی خود از نمک کمتری استفاده کنید. از مصرف غذاهای چرب و خیلی پر کالری اجتناب کنید . مصرف میوه ها و سبزیجات بیشتر شود.
• فعالیت بدنی منظم
• کاهش وزن اضافه
• چون مواد سمی موجود در نیکوتین سیگار دیواره رگها را تخریب می کند پس از استعمال سیگار خودداری کنید
• در دوران بارداری باید فشار خون به طور منظم چک شود و آزمایش ادرار بررسی شود
• در مادران بارداری که احتمال خطر در آنها بیشتر است آسپیرین بچه تجویز می شود که باعث رقیق شدن خون می شود

خطرات و عوارض فشار خون بالا

• هر چه فشار خون بالاتر برود و زودتر شروع شود خطر بیشتری به همراه دارد.
• چون فشار خون بالا عروق رحم را تنگ می کند و اکسیژن و مواد مغذی کافی به جنین نمی رسد بنابر این رشد جنین کم شده و با وزن کم هنگام تولد به دنیا می آید.
• دکولمان جفت (کنده شدن جفت پیش از تولد ) که ممکن است جفت کاملا یا به صورت جزئی قطع شود و در نتیجه اکسیژن و مواد مغذی کافی به جنین نمی رسد. دکولمان با خونریزی بعد از 20 هفته بارداری خود را نشان می دهد.
• زایمان زود رس هم از دیگر عوارض بالا بودن فشار خون در بارداری است
• مرده زایی

انواع فشار خون در بارداری 

فشار خون حاملگی وقتی اطلاق می شود که صرفا فشار خون در بارداری بالا رفته باشد. بیشتر از چهارده روی نه که معمولا قبل از 20 هفته رخ می دهد.

مسمومیت بارداری(پره اکلامپسی) که وقتی می گوییم مسمومیت بارداری رخ داده است که نه تنها فشار بالا باشد بلکه با ورم ناگهانی بدن به خصوص صورت و دستها و دفع پروتئین در ادرار همراه باشد. معمولا بعد از 20 هفته رخ می دهد.

تشنج و مسمومیت بارداری (اکلامپسی)

مسمومیت بارداری در خانمی که قبلا فشار خون مزمن داشته است . افزایش فشار خون بیشتر از چهارده روی نه که بعد از زایمان هم ادامه پیدا می کند.

درمان فشار خون در بارداری چگونه است؟

• بهترین درمان در این مورد در واقع همان پیشگیری است. معاینات دوران بارداری حتما باید همراه با کنترل فشار خون باشد.
• یکی از اقدامات درمانی استراحت است.
• کالری مصرفی : مصرف پروتئین کافی ،مایعات زیاد و کنترل نمک مصرفی کمک کننده است. پزشک یا ماما برای شما در خواست سونو می دهد تا از رشد جنین و میزان کافی مایع آمنیوتیک اطمینان پیدا کنند.

راه درمانی پره اکلا مپسی

 یکی از راههای درمانی پره اکلا مپسی ختم بارداری و زایمان است و گاهی در موارد کتنرل نشده مجبور به زایمان زود رس به روش سزارین می شوند. که معمولا بعد از هفته 32 صورت می گیرد و اگر مشکل کنترل شود تا هفته 37 صبر می کنند.

برای اطمینان از سلامت جنین معمولا آزمایشات بیوفیکی (bpp ) در خواست می شود. در موارد شدید سونوگرافی داپلر تجویز می شود تا جریان خون جنین کنترل شود. می توان وضع رشد جنین و سلامت او را با اندازه گیری هفتگی یا هر دو هفته یکبار bpp و non stress test از نزدیک کنترل کرد .

اگر فشار خون شما شدیدا افزایش یابد تحت درمان و مصرف دارو قرار می گیرید و احتمالا اگر زیر 34 هفته باشید به شما کوریتکو ستروید تجویز می شود تا تکامل ریه ها و سایر اعضا بدن جنین تسریع یابد .  یکی از روشهای پیشگیری از فشار خون بالا استفاده از روش های کاهش استرس مثل یوگا در بارداری  است.

بعد از زایمان روند فشار خون چگونه خواهد بود؟

بعد از زایمان فشار خون شما دقیقا کنترل خواهد شد . معمولا یک هفته پس از زایمان فشار خون شما به حد طبیعی می رسد. با این حال در بعضی از خانمها فشار خون همچنان بالا باقی می ماند . که معمولا در افرادی رخ می دهد که از قبل از بارداری مبتلا به پرفشاری خون بوده اند.

سندرم (hellp) که مخفف انگلیسی همولیز ، افزایش آنزیم کبدی و کاهش تعداد پلاکت هاست این مشکل معمولا وخیم و خطرناک است و یکی از عوارض پره اکلامپسی .تهوع ، استفراغ سردرد و درد در ناحیه فوقانی شکم از نشانه های این سندرم است . چون سندرم هلپ بسیار آسیب رسان به مادر و جنین است برای تضمین سلامتی و کاهش فشار خون احتیاج به مراقبتهای اورژانسی است . در مواردی هم چاره درمان زایمان القایی است.

مقالات مرتبط

یوگا در بارداری 

پیلاتس در بارداری